Amsterdam Museum – vleugel van de Hermitage op Amstel 51
20 november 2020 – 2 januari 2022
De tentoonstelling met schilderijen van beeldend kunstenaar Natasja Kensmil wordt getoond te midden van de permanente presentatie Groepsportretten van de 17e eeuw’. Geïnspireerd door de verzameling groepsportretten verdiepte Kensmil zich in de stedelijke samenleving van het zeventiende-eeuwse Holland. Vijf van haar werken zijn hier te zien temidden van de historische portretten, met als middelpunt het negenluik ‘Monuments of Regents’. De tentoonstelling is te zien tot en met 29 augustus 2021.
Indrukwekkende schilderijen
De schilderijen van Kensmil spreken tot de verbeelding. Op doeken van indrukwekkend formaat portretteert zij prominente figuren, met dikke lagen verf robuust geschilderd, en toch vol met Op doeken van indrukwekkend formaat schildert Kensmil prominente figuren, met dikke lagen verf robuust geschilderd, en toch vol met details. Wie zijn deze archetypen van geportretteerde personen op de beroemde zeventiende-eeuwse werken, en wat gaat er in hen om? Met haar aandacht voor deze periode, en de levens van mensen die zich groepsgewijs laten portretteren: schutters, regentessen en regenten, doorbreekt Kensmil de vaak nog eenzijdige blik op dit erfgoed in museale collecties.
Haar schilderijen van een schip op zee en een tropisch regenwoud verbreden het blikveld naar de herkomst van de welvaart, vaak afkomstig uit handel en daarmee verbonden met een koloniaal systeem vol geweld en onderdrukking. Curator Imara Limon (Amsterdam Museum): ‘’De kunstwerken van Kensmil zijn een krachtige aanvulling op de collectie portretten van Amsterdamse bestuurders in de permanente tentoonstelling ‘Groepsportretten van de 17e Eeuw. In haar schilderijen vervagen de grenzen tussen goed en kwaad en laat zij zien dat het verleden nog altijd doorspookt in het heden’.
Natasja Kensmil, Monuments of Regents, 2019, (9x) 100 x 80 cm
Monuments of Regents
Het centraal tentoongestelde negenluik ‘Monument of Regents’ (2019), staat stil bij de positie van vrouwen in het zeventiende-eeuwse Holland. Welvarende burgers bestuurden instituten voor armen, wezen, zieken en ouderen. In deze liefdadigheidsinstellingen konden ook vrouwen bestuurswerk doen als regentessen. Dat is bijzonder, want verder waren vrouwen voor de wet handelingsonbekwaam, en afhankelijk van hun vader, partner of mannelijke voogd om zaken te kunnen doen. Weldoensters wilden graag positief herinnerd worden, en lieten zich vereeuwigen op namenlijsten, wapenborden en groepsportretten om zo een blijvende herinnering te creëren aan hun naastenliefde als deugd. Wat zo onzichtbaar blijft is het koloniale systeem dat die welvaart en zorg mede mogelijk maakte. Kensmil zet die dubbelzinnigheid van hun liefdadigheidswerk centraal in haar werk.
Rijkdom en onderdrukking
Ook het koloniale verleden dat onlosmakelijk verbonden is met de vergaarde rijkdom van de geportretteerde historische figuren wordt in Kensmil’s werk zichtbaar. Met het schilderij White Elephant (2019), een zeventiende-eeuws schip op zee, richt ze de aandacht op de Nederlandse koloniale scheepvaart en handel. In de bekende schilderijen van schepen die stormen trotseren staat avontuur en heldendom centraal maar in het werk van Kensmil doemen de witte contouren van het schip op omringd door symbolen van macht en status.
Het recent afgeronde schilderij Selva Amazone (2020), een landschap, suggereert een parallel tussen de welvaart in de zeventiende eeuw die ten koste ging van overzeese gebieden en de huidige welvaart die ten koste gaat van het regenwoud.
Interventies in permanente tentoonstelling ‘Groepsportretten van de 17e Eeuw’
Samen met het Rijksmuseum toont het Amsterdam Museum sinds november 2014 in de tentoonstelling ‘Groepsportretten van de 17e Eeuw’ in de Hermitage de grootste verzameling groepsportretten ter wereld. De groepsportretten van Amsterdamse schutters en regenten hangen in een indrukwekkende grote zaal die het middelpunt vormt van een tentoonstelling over het leven in Hollandse steden in de zeventiende eeuw. Na de spraakmakende interventie van Jörgen Tjon A Fong in 2019 is dit is de tweede keer dat het Amsterdam Museum een hedendaagse maker uitnodigt om een interventie te realiseren in de presentatie ‘Groepsportretten van de 17e Eeuw’ en dit Amsterdamse erfgoed te voorzien van nieuwe perspectieven.
Het Amsterdam Museum heeft het werk ‘Monuments of Regents’ aangekocht met steun van het Mondriaan Fonds.