Natasja Kensmil

Jeanne Oostingprijs 2023

De jury kiest voor Natasja Kensmil als winnaar vanwege haar attitude als rasechte schilder, en om de keuze van haar onderwerpen die zij op heel eigen wijze naar voren brengt. Historische portretten zet zij om tot een nieuw beeld, vermengd met vervreemding en een lichte mate van gruwelijkheid. Haar nieuwste onderwerp – bloemen – toont zich wellustig, maar een duistere twist is niet ver weg.

Kunsthistorische beelden en iconografische tradities vormen een belangrijk referentiekader in het werk van Kensmil. Zij schildert in donkere kleuren en wisselt de olieverf af met bijna droge, regelmatige kwaststreken en dikke turbulente lagen.

In haar schilderijen zie je verfdruppels, vet aangezette structuren en soms ook het rauwe doek. De dynamiek van haar penseelstreek zet het schilderij in beweging. Voor- en achtergrond worden door deze werkwijze één geheel.

Schilderen is voor Kensmil een manier om kritisch naar het verleden en naar de geschiedschrijving te kijken. Gefascineerd door het verborgene en raadselachtige, ontrafelt ze al schilderend de mythes en clichés rondom de thema’s macht, onderdrukking, oorlog en verlies.

“Haar schilderijen brengen een nieuwe, kritische laag aan in ons collectieve geheugen, waarmee zij onze vastgeklonken beeldvorming uitdaagt en een andere richting opstuurt.”

Marlene Dumas zei over het werk van Natasja Kensmil: “Natasja paints silence with noisy scenes. Listen to the sounds of the dead dancing. The rattling of the bones. The music they make.”

De Jeanne Oosting Prijzen worden in 2023 toegekend aan beeldend kunstenaars Natasja Kensmil en Sands Murray-Wassink. De jury, bestaande uit collega-kunstenaars Jan van de Pavert (voorzitter), Rezi van Lankveld en Esther Tielemans, koos voor Kensmil en Murray-Wassink op grond van eigenheid, zeggingskracht en constante kwaliteit binnen hun oeuvre.

Het werk van beide laureaten is te zien op vrijdag 15, zaterdag 16 en zondag 17 september 2023 bij ROZENSTRAAT – a rose is a rose is a rose, Rozenstraat 59 in Amsterdam.

De officiële prijsuitreiking en presentatie van het juryrapport vinden plaats op zondag 17 september augustus om 15 uur.

andriesse ~ eyck galerie
25 maart — 13 mei 2023

In the end, a painting must comprise layers of accumulated images, added together to create a new image … It is a process of redigesting material and ideas.
– Natasja Kensmil

Met trots presenteert andriesse ~ eyck de solotentoonstelling Les Fleurs du Mal met nieuwe schilderijen van Natasja Kensmil.

Kunsthistorische beelden en iconografische tradities vormen een belangrijk referentiekader in Natasja Kensmil’s werk. Schilderen is voor Kensmil een manier om kritisch naar het verleden en naar de geschiedschrijving te kijken. Gefascineerd door het verborgene en raadselachtige, ontrafelt ze al schilderend de mythes en clichés rondom thema’s als macht, onderdrukking, oorlog en verlies die in deze historische afbeeldingen zijn verankerd. Haar schilderijen brengen een kritische nieuwe laag aan in ons collectieve geheugen, waarmee vastgeklonken beeldvorming wordt uitgedaagd en een andere richting wordt gegeven. Zo ook in haar nieuwe serie schilderijen Les Fleurs du Mal.

Het centrale motief in de serie Les Fleurs du Mal is de klassieke figuur van het liggend naakt. Een bekende variant op dit thema, en een favoriet onderwerp in de 19e -eeuwse westerse schilderkunst is de odalisk, de verleidelijk lonkende oosterse slavin die languit op een divan ligt. Ingres schilderde in 1814 zijn La Grande Odalisque, en zo deden later Manet en Matisse. De naakte lichamen van de modellen werden in het schildersatelier gekneed naar het mannelijke schoonheidsideaal. Het stereotype en geseksualiseerde beeld van de odalisk was niet alleen het product van de erotiserende male gaze, maar ook van de exotiserende western gaze.

Met Odalisk, Muze, en Mythe, de drie grote schilderijen die de kern van de tentoonstelling vormen, brengt Kensmil een ode aan de eeuwenoude traditie van het vrouwelijk naakt. Echter, Kensmil’s naakte vrouwen zijn niet erotiserend en belichamen geen mannelijk schoonheidsideaal; haar lichamen ogen kil, koud, stijf en doods. De schilderijen worden vergezeld van stillevens met bloemen, het klassieke 17e -eeuws Vanitas symbool dat de kijker herinnerde aan zijn sterfelijkheid en vergankelijkheid. De combinatie van liggend naakt en bloem opent een scala aan mogelijke interpretaties rondom de status van het vrouwelijk lichaam vandaag de dag. Maar, zo stelt de kunstenaar, de bloemen uit de Vanitas schilderijen waren vaak exotische exemplaren afkomstig uit de koloniën, symbool van status en rijkdom, en refereren dus ook aan de uitbuiting en misstanden uit de koloniale geschiedenis van Nederland.

De titel van de tentoonstelling Les Fleurs du Mal is ontleend aan de belangrijke dichtbundel van Charles Baudelaire (1821-1867) waarin de Franse dichter reflecteert op de schoonheid van het kwaad en op andere dualiteiten die de mens en de wereld om hem heen kenmerken. Ook in Kensmil’s tentoonstelling – en in haar kunstenaarschap als zodanig – zijn dit dualisme en de ambivalentie van onze blik op de (kunst)geschiedenis terugkerende thema’s.

Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam
22 januari – 22 mei 2022

Natasja Kensmil, Clara Abba, 2021. Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam.

Het menselijk lichaam verbeelden zoals het is – dat is niet zo vanzelfsprekend. We idealiseren al eeuwen ons eigen en andermans voorkomen. Nu doen we dat met Photoshop, plastische chirurgie en filters op sociale media. In de zeventiende eeuw deden ze dat in kunstwerken. Maar Rembrandt niet. Hij keek met een open en nieuwsgierige blik naar anderen ー en naar zichzelf ー en gaf mensen vaak heel realistisch weer. In de groepstentoonstelling RAUW vormen Rembrandts etsen de inleiding voor het werk van dertien hedendaagse kunstenaars. Centraal staan kunstwerken van Melanie Bonajo, Marlene Dumas, Alix Marie, Buhlebezwe Siwani, Alex Farrar, Rineke Dijkstra, Paul Kooiker, Shannon Finnegan, Milan Gies, Jeroen Schokkin, Verena Blok, Aline Thomassen en Natasja Kensmil.

Kunsthal KAdE
25 september 2021 — 9 januari 2022

In het najaar van 2021 wordt het werk van kunstenaars Sadik Kwaish Alfraji en Natasja Kensmil in parallelle solotentoonstellingen getoond: ‘In Search of Lost Baghdad’ van Alfraji en ‘A Poison Tree’ van Kensmil. Kensmil was in Nederland al vaker te zien, maar nog niet met een dwarsdoorsnede uit haar gehele oeuvre. Alfraji heeft aan diverse internationale projecten meegedaan, maar had in Nederland na 2010 geen solotentoonstelling meer. Hij tekent in een expressieve stijl zijn herinneringen en associaties aan Irak en reflecteert hiermee ook op zijn eigen migratie. Kensmil schildert eigentijdse ‘historieschilderijen’ met (beladen) motieven die verdichte beeldverhalen vormen.

Het is voor het eerst dat zo’n uitgebreide dwarsdoorsnede uit het oeuvre van Natasja Kensmil in Nederland wordt getoond. Eerdere presentaties zoomden vooral in op individuele series. De verhalen die Kensmil met veel details en op grote doeken vertelt, grijpen terug op de collectieve en haar persoonlijke geschiedenis. Tegenstellingen als macht en onmacht, het aardse en het spirituele en geweld en opoffering lopen als een rode lijn door deze vertellingen heen.

De titel van de tentoonstelling ‘A Poison Tree’ refereert aan een gedicht van de Engelse dichter en kunstenaar William Blake (1757-1827). In het gedicht groeien onderdrukte gevoelens van boosheid uit tot een diepgewortelde haat die de vorm aanneemt van een boom waaraan een prachtige, maar giftige, appel groeit.

Vroege werken tot recente series
In Kunsthal KAdE is werk van Kensmil in de zalen van de bovenverdieping te zien, van de vroegste werken eind jaren negentig tot recente series. Een van die series is Martyrs Mirror, een serie zeefdrukken op zijde over de Wederdopers, een radicaal Christelijke beweging. Het werk is gebaseerd op een boek met dezelfde titel uit de zeventiende eeuw van Thieleman van Braght, over het martelaarschap binnen deze religieuze groepering. Een andere serie is Sleeping Beauty waarvoor Kensmil zich baseerde op victoriaanse doodsportretten van kinderen. Ze schildert ze in hun verinnerlijkte rust. In een catalogus van de Zuid-Afrikaanse galerie Stevenson zegt Kensmil hierover:

‘Ik geloof dat de ziel voortleeft in de portretten van doden. De geesten van de kinderen dwalen; ze proberen te ontsnappen aan hun gefaalde levens en te ontvluchten aan hun eenzaamheid. Ik verken het domein van de levenden dat overlapt met de geesten, de onderwereld…’

Natasja Kensmil heeft in ruim twintig jaar een oeuvre opgebouwd, waarin ze de geschiedenis als onlosmakelijk onderdeel van het heden presenteert. Motieven – vaak met een concrete historische of kunsthistorische bron als basis – liggen over elkaar heen of doemen op uit dikke lagen verf. Ogenschijnlijk in zwart-wit, maar eerder in blauwzwart of groenzwart met eindeloze grijstinten. Wat oogt als monochromie zit vol detail en nuance.

Natasja Kensmil wordt vertegenwoordigd door andriesse ~ eyck galerie, was al in diverse museale tentoonstellingen in Nederland te zien en had in 2013 een overzicht in de Royal Hibernian Academy in Dublin. Ze is momenteel te zien in de Amsterdam Museum-vleugel van de Hermitage met de tentoonstelling ‘Monument der Regentessen’ en vanaf 11 september in het Fries Museum met een nieuw werk voor hun tentoonstelling ‘Icons’. Bij de tentoonstelling in Kunsthal KAdE verschijnt een oeuvreboek uitgegeven door Alauda Publications en Kunsthal KAdE.

De tentoonstellingen zijn samengesteld door Robbert Roos, directeur van Kunsthal KAdE en Lara Stolwerk, projectmedewerker bij Kunsthal KAdE, in samenwerking met de kunstenaars.

Fries Museum, Leeuwarden
11 september 2021 – 9 januari 2022

Kunstenaar Natasja Kensmil (Amsterdam, 1973) maakt in opdracht van het Fries Museum een nieuw werk voor de tentoonstelling Icons. Aan de hand van bijna honderd meesterwerken onderzoekt de tentoonstelling het complexe en fascinerende genre van de portretkunst. Kensmil is uitgenodigd om nieuw werk te maken naar aanleiding van een groepsportret van Friese stadhouders en hun bedienden uit de collectie van het Fries Museum. Het werk is vanaf 11 september te zien in Icons: topstukken uit de National Portrait Gallery.

Het afgelopen jaar werd het Fries Museum geconfronteerd met vragen over een groepsportret uit de schenking door koning Willem III. Het portret van Pieter Nason uit ca. 1662-1670, dat zich in de lambrisering van het voormalige Stadhouderlijke Hof bevindt, toont vier machtige graven uit het huis van Nassau-Dietz en Nassau-Siegen. De neven worden geflankeerd door drie naamloze jonge bedienden uit de huishouding van de geportretteerden. Vooral de aanwezigheid van de Zwarte page in het midden van het schilderij roept terechte vragen op. Waar de graven met naam en toenaam vermeld worden – Frederik van Nassau-Dietz (1613-1664) zelfs in rode letters, vermoedelijk omdat hij de opdracht voor het portret gaf – blijven hun bedienden ongeïdentificeerd. Het Fries Museum heeft Natasja Kensmil gevraagd om met een nieuw kunstwerk op dit portret te reflecteren. De opdracht aan Kensmil, die in haar werk onderzoekt hoe historische machtsfiguren en -verhoudingen een betekenis krijgen in het heden, past bij uitstek bij de tentoonstelling Icons en is ook op lange termijn van belang voor het verbreden van de blik op de portrettencollectie.

Meer

STEVENSON
Cape Town
15 July – 3 September 2021

STEVENSON is pleased to present my whole body changed into something else, a group exhibition taking place across the galleries in Cape Town and Johannesburg, curated by Sisipho Ngodwana and Sinazo Chiya.

The title of this exhibition is drawn from a quote by Sun Ra, in which the artist, thinker and composer describes a moment of abduction and renewal. Ra states that, in a pivotal journey between Earth and Saturn, his tangible form and personal history were metamorphosed, allowing him to continue existence in a truer mode: as an alien brought to preach peace.

In pursuing the questions raised by his assertion, this exhibition probes individual and collective ideas of bodily existence and processes of transformation, using works from 1950 to the present day. The participating artists attend to the challenges presented by history, the dictates of commerce, the sensory borders between how matter is experienced, and the perceptions of binaries and opposition – ranging from geopolitical conflicts to the tensions between humanity and the natural world in which we live.

MORE

Koninklijk Paleis Amsterdam
15 juli – 3 oktober 2021

De Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst viert dit jaar zijn 150-jarig bestaan. De prijs is in 1871 door Koning Willem III ingesteld en daarmee één van de oudste kunstprijzen van Nederland. Om dit jubileum te vieren vindt deze zomer in het Koninklijk Paleis Amsterdam een feestelijke jubileumtentoonstelling plaats onder de titel Grensverkenners. De tentoonstelling is op woensdag 14 juli geopend door Z.M. de Koning en H.K.H. Prinses Beatrix, waarmee de traditie en continuïteit van koninklijke aandacht voor de schilderkunst wordt onderstreept.

Grensverkenners
De jubileumtentoonstelling viert het lef van grensverleggende deelnemers aan de Koninklijke Prijs uit de afgelopen decennia. Er is werk te zien van kunstenaars die door hun artistieke visie een onderscheidende plek hebben verworven in de kunstwereld, waarbij de prijs een stimulans is geweest. Curatoren Mirjam Westen en Richard Kofi hebben daartoe een bijzondere selectie gemaakt onder oud winnaars en genomineerden. Westen en Kofi: ‘We zijn op zoek gegaan naar kunstwerken die grenzen bevragen, oprekken, afbreken, en opnieuw opbouwen. Hiermee laten we de invloed zien van de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst en hoe deze prijs de deelnemende kunstenaars ertoe heeft aangezet verder te gaan in het vinden van hun eigen stem’

Amsterdam Museum – vleugel van de Hermitage op Amstel 51
20 november 2020 – 2 januari 2022

De tentoonstelling met schilderijen van beeldend kunstenaar Natasja Kensmil wordt getoond te midden van de permanente presentatie Groepsportretten van de 17e eeuw’. Geïnspireerd door de verzameling groepsportretten verdiepte Kensmil zich in de stedelijke samenleving van het zeventiende-eeuwse Holland. Vijf van haar werken zijn hier te zien temidden van de historische portretten, met als middelpunt het negenluik ‘Monuments of Regents’. De tentoonstelling is te zien tot en met 29 augustus 2021.

Indrukwekkende schilderijen
De schilderijen van Kensmil spreken tot de verbeelding. Op doeken van indrukwekkend formaat portretteert zij prominente figuren, met dikke lagen verf robuust geschilderd, en toch vol met Op doeken van indrukwekkend formaat schildert Kensmil prominente figuren, met dikke lagen verf robuust geschilderd, en toch vol met details. Wie zijn deze archetypen van geportretteerde personen op de beroemde zeventiende-eeuwse werken, en wat gaat er in hen om? Met haar aandacht voor deze periode, en de levens van mensen die zich groepsgewijs laten portretteren: schutters, regentessen en regenten, doorbreekt Kensmil de vaak nog eenzijdige blik op dit erfgoed in museale collecties.
Haar schilderijen van een schip op zee en een tropisch regenwoud verbreden het blikveld naar de herkomst van de welvaart, vaak afkomstig uit handel en daarmee verbonden met een koloniaal systeem vol geweld en onderdrukking. Curator Imara Limon (Amsterdam Museum): ‘’De kunstwerken van Kensmil zijn een krachtige aanvulling op de collectie portretten van Amsterdamse bestuurders in de permanente tentoonstelling ‘Groepsportretten van de 17e Eeuw. In haar schilderijen vervagen de grenzen tussen goed en kwaad en laat zij zien dat het verleden nog altijd doorspookt in het heden’.

Natasja Kensmil, Monuments of Regents, 2019, (9x) 100 x 80 cm

Monuments of Regents
Het centraal tentoongestelde negenluik ‘Monument of Regents’ (2019), staat stil bij de positie van vrouwen in het zeventiende-eeuwse Holland. Welvarende burgers bestuurden instituten voor armen, wezen, zieken en ouderen. In deze liefdadigheidsinstellingen konden ook vrouwen bestuurswerk doen als regentessen. Dat is bijzonder, want verder waren vrouwen voor de wet handelingsonbekwaam, en afhankelijk van hun vader, partner of mannelijke voogd om zaken te kunnen doen. Weldoensters wilden graag positief herinnerd worden, en lieten zich vereeuwigen op namenlijsten, wapenborden en groepsportretten om zo een blijvende herinnering te creëren aan hun naastenliefde als deugd. Wat zo onzichtbaar blijft is het koloniale systeem dat die welvaart en zorg mede mogelijk maakte. Kensmil zet die dubbelzinnigheid van hun liefdadigheidswerk centraal in haar werk.

Rijkdom en onderdrukking
Ook het koloniale verleden dat onlosmakelijk verbonden is met de vergaarde rijkdom van de geportretteerde historische figuren wordt in Kensmil’s werk zichtbaar. Met het schilderij White Elephant (2019), een zeventiende-eeuws schip op zee, richt ze de aandacht op de Nederlandse koloniale scheepvaart en handel. In de bekende schilderijen van schepen die stormen trotseren staat avontuur en heldendom centraal maar in het werk van Kensmil doemen de witte contouren van het schip op omringd door symbolen van macht en status.
Het recent afgeronde schilderij Selva Amazone (2020), een landschap, suggereert een parallel tussen de welvaart in de zeventiende eeuw die ten koste ging van overzeese gebieden en de huidige welvaart die ten koste gaat van het regenwoud.

Interventies in permanente tentoonstelling ‘Groepsportretten van de 17e Eeuw’
Samen met het Rijksmuseum toont het Amsterdam Museum sinds november 2014 in de tentoonstelling ‘Groepsportretten van de 17e Eeuw’ in de Hermitage de grootste verzameling groepsportretten ter wereld. De groepsportretten van Amsterdamse schutters en regenten hangen in een indrukwekkende grote zaal die het middelpunt vormt van een tentoonstelling over het leven in Hollandse steden in de zeventiende eeuw. Na de spraakmakende interventie van Jörgen Tjon A Fong in 2019 is dit is de tweede keer dat het Amsterdam Museum een hedendaagse maker uitnodigt om een interventie te realiseren in de presentatie ‘Groepsportretten van de 17e Eeuw’ en dit Amsterdamse erfgoed te voorzien van nieuwe perspectieven.

Het Amsterdam Museum heeft het werk ‘Monuments of Regents’ aangekocht met steun van het Mondriaan Fonds.

andriesse eyck galerie, Amsterdam
17 juni – 31 juli 2021

Luther Museum Amsterdam
1 november 2020 – 28 februari 2021

In november is het 45 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Nederlandse kerken speelden een belangrijke rol in de kolonie: zij introduceerden (medische) zorg en educatie, maar droegen ook bij aan het in stand houden en legitimeren van de slavernij. Op 15 juni 2013 maakte de Raad van Kerken in hun “Verklaring over het slavernijverleden “ officieel excuses voor hun betrokkenheid bij de slavernij.

In de tentoonstelling Kerken & Slavernij in het Luther Museum Amsterdam zal de rol van verschillende kerken in het slavernijverleden worden onderzocht – waarbij met name Suriname centraal zal staan. Specifiek zal er in de tentoonstelling worden ingegaan op de rol die de kerk speelde op de plantages en in het legitimeren van de slavernij. Ook is er aandacht voor religieuze abolitionisten, spirituele invloeden en de uiteenlopende ervaringen aangaande het geloof voor zwart en wit: structuren wiens erfenis in de vorm van misvattingen en onbegrip tot op de dag van vandaag in de geloofsgemeenschappen doorwerkt.

Natasja Kensmil, uit de serie Floodland, 2007

De tentoonstelling is samengesteld door curator Vincent van Velsen, in samenwerking met de werkgroep Heilzame Verwerking Slavernijverleden van de Evangelische Lutherse Raad.
Met o.a werken van Natasja Kensmil, Nelson Carrilho, Remy Jungerman, Patricia Kaersenhout, Marcel Pinas, Carl Haarnack

Metropolis M

H401
23 oktober 2020 – 1 maart 2021
Open dinsdag – vrijdag 13-18 hrs
bezoek alleen op afspraak: mail@h401.org

Sinds de #MeToo-beweging wordt de verbinding tussen mannelijkheid en macht nauwlettend in de gaten gehouden. De focus op ‘toxic masculinity’ heeft invloed op onze perceptie van mannelijke seksualiteit en beïnvloedt het zelfbeeld en de eigenwaarde van mannen aanzienlijk. Mannen worden door anderen beschaamd en ook zij voelen zich beschaamd. Dit programma verkent en onderzoekt de representatie van mannelijke schaamte, naaktheid, vaderschap, geweld, verkrachting, fascisme en viriliteit, mannen en oorlog vanuit zowel mannelijk als vrouwelijk perspectief. Het programma presenteert hedendaagse werken die ingaan op de complexiteit en de tegenstrijdigheden van deze socioculturele constructies en realiteiten en combineert een wetenschappelijke benadering met het artistieke perspectief, persoonlijke verhalen, gesprekken en workshops.

Curator Ernst van Alphen laat zien hoe sinds de jaren ’60 de representatie van mannelijkheid in de beeldcultuur sterk is veranderd, met o.a. politician, stateswoman, lul, dick by dawn, enlarged van Ina van Zyl, de universal souvenir serie van Natasja Kensmil, de soundscape special boy van Philip Miller en een uitgebreid prenten kabinet van Marlene Dumas met niet eerder publiek getoond werk zoals: the sexuality of christ, man bound to his own sight, whatever happened to the greeks! En met de werken van Jeanette Christensen la reproduction interdit, Arnoud Holleman familie en vrienden, sculpturen van alabaster en soapstone van Hans Hovy, een videowerk van Nalini Malani en chronophotography, nrs 1 t/m 5 van Artur Żmijewski.

Natasja Kensmil, zonder titel, 2001, 108 x 150 cm

Stedelijk Museum Amsterdam
5 september 2020 – 31 januari 2021

In the Presence of Absence toont een selectie kunstwerken en ontwerpprojecten die het begrip van algemene kennis en collectief bewustzijn uitdagen met verhalen die ongezien blijven, genegeerd zijn of vaker verteld mogen worden binnen grote publieke instellingen.
Met ruim 14 zalen presenteert de interdisciplinaire tentoonstelling In the Presence of Absence een selectie van (tegen-)verhalen die vastomlijnde ideeën bevragen over onze samenleving en over de manier waarop geschiedenis geschreven wordt. Wanneer deze verhalen niet besproken worden door instellingen zoals scholen, bibliotheken, archieven en musea, ontstaan door hun afwezigheid kennislacunes binnen publieke debatten die het collectieve bewustzijn en geheugen mede bepalen.

Natasja Kensmil, Huwelijksportret van Johan de Witt en Wendela Bicker, 2020 olieverf op doek (9x) 100 x 100 cm en (2x) 250 x 140 cm

In HUWELIJKSPORTRET van Johan de Witt en Wendela Bicker (2020) gebruikt Natasja Kensmil het archetype van een 17e-eeuws huwelijksportret om kritisch te kijken naar machtsverhoudingen en rijkdom. Johan de Witt werd in 1653 raadspensionaris van het gewest Holland en was in die tijd een van de belangrijkste politici. De Witt trouwde in 1655 met Wendela Bicker, die net als hij afkomstig was uit een rijke en machtige regentenfamilie. De schilderijeninstallatie toont hen ten voeten uit. Ze zijn volledig omringd door negen kleinere schilderijen, waarop onder meer heraldische symbolen, familiewapens en het portret van een Zwarte man te zien zijn.

Kensmil vraagt zich al schilderend af of de mens van nature goed of slecht is. Haar fascinatie gaat uit naar het verborgene, raadselachtige en duistere, naar mythologie, mystiek, religie en geschiedenis. Binnen die geschiedenis richt ze zich vooral op thema’s als macht en de gevolgen van het misbruik van die macht. Zo maakte ze bijvoorbeeld een serie over de ondergang van de Romanovs, de Russische tsarenfamilie. Ook HUWELIJKSPORTRET van Johan de Witt en Wendela Bicker plaatst de machtspositie van rijke families en hun plek in de (kunst)geschiedenis in een ander perspectief. In de 17e eeuw hadden regenten vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel staan.

Echter, Nederland was in de 17e eeuw niet alleen groot op het gebied van wetenschap, kunst en handel, maar ook in overzeese mensenhandel, uitbuiting en plunderingen. Dus wat hield deze vrijheid precies in? En wanneer gaat de vrijheid van de een ten koste van die van een ander? Kensmil toont de gelaagdheid van het verleden en stelt de ambivalentie van de (kunst)geschiedenis aan de kaak door verbanden te leggen tussen verschillende werkelijkheden.

In the Presence of Absence, Stedelijk Museum Amsterdam

Museum de Fundatie
18 januari – 12 mei 2019

VRIJHEID – DE VIJFTIG NEDERLANDSE KERNKUNSTWERKEN VANAF 1968
Vrijheid – de vijftig Nederlandse kernkunstwerken vanaf 1968 is een ambitieus en tegelijk nogal ongebruikelijk project: op deze tentoonstelling laten we de vijftig ‘kernkunstwerken’ zien, de toonaangevende kunstwerken die de afgelopen vijftig jaar in Nederland zijn gemaakt. Vrijheid is nadrukkelijk subjectief, en wil zowel een uitnodiging tot discussie zijn als een liefdesverklaring aan de Nederlandse kunst. Daarmee is Vrijheid een niet te missen expositie voor iedereen die eindelijk eens alle Nederlandse topkunstwerken van de afgelopen vijftig jaar bij elkaar wil zien.

Natasja Kensmil, Zelfportret met kruis, 1999, olieverf op doek, 124 x 144 cm

Vrijheid wordt samengesteld door de kunstcriticus en auteur Hans den Hartog Jager (1968). Al eerder maakte hij in Museum de Fundatie de tentoonstellingen Meer licht (2010), over het sublieme in de kunst van nu, Meer macht (2014), over de mogelijkheid of onmogelijkheid voor kunstenaars om maatschappelijke processen te beïnvloeden en Zie de mens (2016): een portrettengalerij die zowel een overzicht gaf van de maatschappelijke veranderingen als van de ontwikkeling in de kunst van de afgelopen honderd jaar.

Juist in deze fragmentarische tijden, waarin de betekenis van veel zaken die in Nederland decennialang vanzelfsprekend leken opnieuw worden bevraagd, willen we tonen wat de essentiële kracht van kunst is: nieuwe vergezichten openen, vastgeroeste normen, waarden en vormen ter discussie stellen, de tijdgeest weerspiegelen, en daarop vooruitlopen. Daarom hebben we gekozen voor ‘vrijheid’ als dragend thema. Dat woord heeft in Nederland de laatste jaren een curieuze, bijna populistische politieke lading gekregen. Vijftig jaar geleden stond ‘vrijheid’ nog voor de nieuwe, revolutionaire ontwikkelingen waarmee bestaande patronen werden doorbroken, nu is het woord vooral een symbool geworden voor het vasthouden aan ‘authentieke Nederlandse waarden’. Tegelijk is het óók eenvoudig vol te houden dat het streven naar vrijheid, onafhankelijkheid, uniciteit, al die jaren een kernwaarde van hedendaagse kunst is gebleven.

Door de nadrukkelijke, bijna klassieke keuze voor vijftig ‘cruciale’ werken hopen we de belangrijkste elementen die in de huidige discussies steeds terugkomen op scherp te zetten. Kunst zou ongegeneerd moeten durven laten zien wat ze kan bijdragen aan het denken, welke unieke rol ze in de samenleving kan vervullen. Of het nu gaat om het belang van een (artistieke) traditie, de manier waarop kunst een nationale identiteit vertegenwoordigt, de mate waarin ze veranderende sociale verhoudingen in de maatschappij weerspiegelt. Maar, en dat is zeker zo belangrijk, de tentoonstelling wil de toeschouwer er ook van doordringen wat een geweldige kunst er de afgelopen vijftig jaar in Nederland is gemaakt, variërend van Jan Dibbets’ Perspective Correction (1968) tot Ria van Eyks My Woven Diary (1976-’77) van René Daniëls’ Aux Déon (1985) tot Natasja Kensmils Zelfportret met kruis (1999) en van Guido van der Werve’s Nummer acht: Everything is going to be all right (2009) tot Melanie Bonajo’s Night Soil #1 (2016). Kunst in Nederland is al decennia levend, krachtig en vrij – en dat mag best eens groots worden getoond.

Door één keer zoveel ‘kernkunstwerken’ uit de afgelopen decennia bij elkaar te brengen willen we de actuele discussies over de rol van kunst in de maatschappij van nieuwe energie voorzien. Maar uiteindelijk hopen we vooral dat Vrijheid één grote viering wordt van de kracht van kunst: een tentoonstelling en een boek, om mensen te laten genieten, verdieping te bieden en aan te zetten tot denken, juist in deze wereld, in deze tijd.

Vrouwelijke kunstenaars veranderen sinds het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw de figuratieve schilderkunst. Via portretten vertalen ze hedendaagse maatschappelijke problemen en vraagstukken met betrekking tot gender, religie, racisme en seksualiteit. Daarbij reageren ze ook op kunsthistorische tradities, zoals de erotische voorstelling van de vrouw. The Female Touch biedt een blik op hoe vrouwen het lichaam in de schilderkunst gebruiken.

De verrassende combinatie van werken in deze tentoonstelling is afkomstig uit de eigen collectie van het Gemeentemuseum en de Monique Zajfen-collectie. Met werk van Marlene Dumas – Natasja Kensmil – Iris Kensmil – Paula Modersohn-Becker – Charley Toorop – Lisa Yuskavage – Ina van Zyl

Naar de website van het Gemeente museum

2 mei – 9 juni 2018

In the light of time is een tentoonstelling van de Nederlandse kunstenaars Natasja Kensmil en Nicoline Timmer. In hun werk onderzoeken beiden op eigen wijze het verleden en geven zij er een hedendaagse betekenis aan.

Voor haar nieuwe schilderijen heeft Natasja Kensmil zich laten inspireren door de historische figuren en machthebbers Melchior Hofmann en Isabella en Ferdinand. In haar werk richt zij zich op de gevoelens van isolatie, eenzaamheid en wanhoop die met macht gepaard gaan, en meer algemeen op de gruwelijkheden waartoe de mens in staat is. Kensmils beelden zijn rijk aan kunsthistorische verwijzingen. Haar schilderijen wekken een ver verleden tot leven, en doordrenken het met betekenis voor het heden.
De nieuwe serie tekeningen No Permanent City geeft aan de ene kant aan dat haar wereld geen vaste stad kent, en benadrukt tegelijkertijd de eeuwige vlucht naar het beloofde land.
Natasja Kensmil (1973) was onder meer te zien in: het Van Abbemuseum (2017), National Museum of Women in the Arts, Washington (2016), Rubel Family Collection, Miami (2016), Gospel Walkers, andriesse eyck galerie (2015), Kunsthal KAdE, Amersfoort (2014), Kunstvereniging Diepenheim en CODA Museum, Apeldoorn (2013), Contemporary Fine Arts, Berlijn (2012), Frozen Queen, Michael Stevenson, Kaapstad (2010), Crying Light, Gallagher Gallery — Royal Hibernian Academy, Dublin (2013).

Nicoline Timmer werkt met diverse materialen en maakt onder meer performances, sculpturen, reliëfs en installaties. Zij onderzoekt beelden, begrippen en concepten uit soms vergeten culturen en geeft daar haar eigen betekenis aan. Voor het werk Vermiste materie in de beeldhouwerwerkplaats reisde zij naar Sutherland in Zuid-Afrika om het gesternte Apparatus Sculptoris (The Sculptor’s Studio) te gaan zien. Haar reis werd ingegeven door een artikel waarin zij las dat astronomen precies in dit sterrenbeeld ‘missing matter’ hadden aangetroffen. Timmers houten sculptuur is gemaakt door het zorgvuldig wegsnijden van materiaal, de positie van de sterren in de constellatie achterlatend. De ambachtelijkheid in haar werk waardoor elk object eruitziet alsof het uit een eeuwenoude cultuur voortkomt is kenmerkend. Haar werk bevraagt op poëtische wijze betekenissen van het beeld.
Timmers (1975) werk is te zien geweest in: Coup de Foudre, Maison van Doesburg, Meudon-Val-Fleury (2017), Delirium & Destiny, A Tale of a Tub, Rotterdam (2017), The Spell of Matter, andriesse eyck galerie (2017), Prospects & Concepts, Art Rotterdam (2016), Mit/von/über/nach – a recital, Kunsthalle Düsseldorf (2015), Flexible frameworks, Arti et Amicitiae (2015), Personal science solution is for me, MoMart (2015), Art Rotterdam, Intersections, A Tale of a Tub (2015).
Haar debuutroman En toen aten we zeehond verscheen in 2017 bij uitgeverij Ambo|Anthos.

andriesse eyck galerie
+31 (0)20 623 6237
info@andriesse-eyck.com
Leliegracht 47
1016 GT Amsterdam
www.andriesse-eyck.com

OPEN
wo t/m vrij 11.00 – 18.00
zaterdag 13.00 – 18.00
en op afspraak

Hét vraagstuk van het kwaad dat theologen al eeuwenlang teistert: hoe is het mogelijk dat er zoiets als het kwaad in de wereld is, als er een goede, almachtige en alwetende God bestaat? Sommigen beweren dat genocides, natuurrampen en epidemieën het ultieme bewijs zijn dat een god, zoals omschreven in monotheïstische religies, niet bestaat.

Lees het artikel van Sophie Smeets verder bij Mister Motley

Het Rijksmuseum heeft een volledig vernieuwde app. Met 14 audiotours in 9 talen, wayfinding, tickets en de collectie onder één knop.

Deze tour leidt langs twintig voorwerpen die verschillende kanten van het Nederlandse koloniale verleden laten zien, de donkere én de lichte, de bekende én de onbekende. Achter de collectie van het Rijksmuseum gaan allerlei verhalen schuil. De tour gaat over uitbuiting, slavernij en overheersing, maar ook over de nieuwsgierigheid naar nieuwe werelden die leidde tot handel, vernieuwing en culturele uitwisseling.

Ik heb een deel van de audiotour Koloniaal Verleden ingesproken bij het object Witte Oliphant.

Download de Rijksmuseum app hier

NO MAN’S LAND: Women Artists from the Rubell Family Collection on view September 30, 2016–January 08, 2017.
NMWA is collaborating with the Rubell Family Collection (RFC) to realize a new vision for NO MAN’S LAND, an exhibition that opened at the RFC’s space in Miami in December 2015. Featuring work by 37 artists from 15 countries, NMWA’s presentation imagines a visual conversation between women artists new to the Rubell Family Collection and those whose works they began collecting decades ago.

Read more..

NO MAN’S LAND Audio Guide