Stedelijk Museum Amsterdam
5 september 2020 – 31 januari 2021
Groepstentoonstelling
In the Presence of Absence toont een selectie kunstwerken en ontwerpprojecten die het begrip van algemene kennis en collectief bewustzijn uitdagen met verhalen die ongezien blijven, genegeerd zijn of vaker verteld mogen worden binnen grote publieke instellingen.
Met ruim 14 zalen presenteert de interdisciplinaire tentoonstelling In the Presence of Absence een selectie van (tegen-)verhalen die vastomlijnde ideeën bevragen over onze samenleving en over de manier waarop geschiedenis geschreven wordt. Wanneer deze verhalen niet besproken worden door instellingen zoals scholen, bibliotheken, archieven en musea, ontstaan door hun afwezigheid kennislacunes binnen publieke debatten die het collectieve bewustzijn en geheugen mede bepalen.
In HUWELIJKSPORTRET van Johan de Witt en Wendela Bicker (2020) gebruikt Natasja Kensmil het archetype van een 17e-eeuws huwelijksportret om kritisch te kijken naar machtsverhoudingen en rijkdom. Johan de Witt werd in 1653 raadspensionaris van het gewest Holland en was in die tijd een van de belangrijkste politici. De Witt trouwde in 1655 met Wendela Bicker, die net als hij afkomstig was uit een rijke en machtige regentenfamilie. De schilderijeninstallatie toont hen ten voeten uit. Ze zijn volledig omringd door negen kleinere schilderijen, waarop onder meer heraldische symbolen, familiewapens en het portret van een Zwarte man te zien zijn.
Kensmil vraagt zich al schilderend af of de mens van nature goed of slecht is. Haar fascinatie gaat uit naar het verborgene, raadselachtige en duistere, naar mythologie, mystiek, religie en geschiedenis. Binnen die geschiedenis richt ze zich vooral op thema’s als macht en de gevolgen van het misbruik van die macht. Zo maakte ze bijvoorbeeld een serie over de ondergang van de Romanovs, de Russische tsarenfamilie. Ook HUWELIJKSPORTRET van Johan de Witt en Wendela Bicker plaatst de machtspositie van rijke families en hun plek in de (kunst)geschiedenis in een ander perspectief. In de 17e eeuw hadden regenten vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel staan.
Echter, Nederland was in de 17e eeuw niet alleen groot op het gebied van wetenschap, kunst en handel, maar ook in overzeese mensenhandel, uitbuiting en plunderingen. Dus wat hield deze vrijheid precies in? En wanneer gaat de vrijheid van de een ten koste van die van een ander? Kensmil toont de gelaagdheid van het verleden en stelt de ambivalentie van de (kunst)geschiedenis aan de kaak door verbanden te leggen tussen verschillende werkelijkheden.
In the Presence of Absence, Stedelijk Museum Amsterdam
Stedelijk Museum Amsterdam
5 September 2020 – 31 January 2021
Group exhibition
In the Presence of Absence shows a selection of artworks and design projects that challenge the idea of collective knowledge and public consciousness through stories that remain unseen, have been ignored or may be told more often within large public institutions.
Spanning more than 14 rooms and work by 23 artists and artist collectives, the interdisciplinary exhibition In the Presence of Absence presents a selection of (counter) narratives that challenge fixed ideas about our society and question how history is written. When not addressed by organizations such as schools, libraries, archives, and museums, the absence of these stories forms knowledge gaps within the public debates that shape our collective consciousness and memory.
In WEDDING PORTRAIT of Johan de Witt and Wendela Bicker (2020), Natasja Kensmil uses the archetype of the 17th-century marriage portrait to critically examine power relations and wealth. Johan de Witt became Grand Pensionary of Holland in 1653, making him one of the most important national political figures of the time. In 1655, De Witt married Wendela Bicker, who like him came from a wealthy and powerful patrician family. This installation of paintings shows the couple in full length, surrounded by nine smaller canvases that include depictions of heraldic symbols and coats of arms, and a portrait of a Black man.
In the process of painting, Kensmil dwells on the question of whether humanity is by nature good or evil. She is fascinated by all that is concealed, mysterious, and obscure, as well as by mythology, mysticism, religion, and history. When it comes to history, her main focus is on themes such as power and the consequences of its abuse, an example being her series on the downfall of the Romanovs, the Russian imperial family.
WEDDING PORTRAIT of Johan de Witt and Wendela Bicker also places wealthy families in another perspective, in the context of their position of power and their place in history and art history. These powerful Dutch families were great champions of freedom and equality in the Netherlands, but while the country was leading the world in science, art, and trade, it also excelled overseas in human trafficking, exploitation, and looting. So, what exactly did this freedom amount to? At what point must the freedom of one cost the freedom of another? Kensmil reveals this multi-layered past, linking multiple realities to challenge the ambivalence of the historical and art-historical narrative.
In the Presence of Absence, Stedelijk Museum Amsterdam